لا یُمکِنُ الفِرار مِن "نظریه" 2

برای پرداختن به موضوع نظریه باید وارد شهر شد و از میان هیایوی فطری آن عبور کرد و آستین ها را بالا زد و وارد گود شد و درباره معماری و شهر اندیشید و قلم زد.

پیرو مطلب قبلی ما با فقدان نظریه پردازی، عدم واقع نگری در سازوکار ها در ایران و بالاخره اقتباس مستقیم از طرح ها و روشمندی های سایر کشور ها یا به عبارتی ترجمه عین به عین روش شناسی غرب در شیوه های مداخله در بافت شهری رو به رو هستیم.

بسان سایر علوم انسانی، فقدان نظریه پردازی در شهرسازی ایران را باید جدی گرفت؛

برای اقامه برهان در شهرسازی ایران ابتدا باید به موضوع محیط انسان توجه می کنیم، انسان فقط در محیط فیزیکی نیست البته منظور این نیست که انسان در محیط غیر فیزیکی است 

بلکه انسان محیط را برای خود تفسیر می کند و به آن معنا می دهد مثلا یک تسبیح و انگشتر معنای خاصی دارد که لاجرم با کاربردآن درارتباط است این گونه، انسان درمحیطی هموارهدارای معنی زندگی می کند که در ارتباط با محیط فیزیکی است. شاید این طور تصور کنیم که نظریه به آن چیزی که شرایط را توصیف می کند و تبیین می دهد (توضیح و پیش بینی می کند) تقلیل یافته و یا به عبارتی دیگر تعمیم یافته!.

اساسا نظریه ها در شهرسازی از پیچیدگی برخوردار هستند (البته تعریف پیچیدگی هم می توان به عهده نظریه نهاده شود) همانطور که شهر را در سطوح مختلف تعریف می کنیم پس به فراخور آن سطوح نظریه در شهر هم با مفاهیم غیر قابل تعریف و با موضعی از پیش تعیین شده آغاز می شود. در ایران ما با نظریات پیش پا افتاده ای مواجه می شویم که  به نظر می رسد ریشه آن در مسائل فرهنگی ما دارد. 

مسئله فرهنگی در جامعه ایرانی یکی از مهم ترین مسائلی است که باعث شده ما نقد و نظریه پردازی نداشته باشیم. شاید به این دلیل که از نظر زبان شناختی زبان تفکر ایرانی، زبان شعر است، نه نثر. به بیان دیگر ما همچنان تفکر شاعرانه داریم در حالی که زبان نقد، نثر است. فقط کافی است با نگاهی عادلانه به نظریه هایی که تدوین شده است به موضوع مورد نظر آن پی ببریم، و نظریه هایی که از نظر توصیف و تحلیل و تبیین کردن و در نتیجه حل مشکل هستند را خارج از یک نظریه مفید در شهرسازی ایران بدانیم.

ادامه دارد...